Ένας απ’ τους τρόπους άρσης του πολιτικού χαρακτήρα των προβλημάτων που μας απασχολούν ως κοινωνίες, είναι η πόλωση. Με ποιον είστε; Μ’ εμάς ή με τους άλλους; Αν δεν είστε μ’ εμάς, είστε με τους άλλους. Κι αν είστε με τους άλλους δεν είστε με εμάς. Και με τον έναν και με τον άλλον αποκλείεται να είστε. Και βεβαίως, εκείνο που σίγουρα απαγορεύεται είναι να μην είστε ούτε ημέτερος, ούτε σφέτερος.
Συνέπεια αυτού του σκεπτικού είναι η απίσχναση της κοινωνικής δραστηριότητας που για να είναι δημιουργική κι ωφέλιμη για το κοινωνικό σύνολο θα πρέπει ανάμεσα στ’ άλλα να έχει στοιχειώδη πρωτοτυπία. Τα χαΐρια της πόλωσης τα συναντάμε σε κάθε επίπεδο πολιτικής και κοινωνικής δραστηριότητας που έχει κάποια συλλογικά στοιχεία, κι είναι συνήθως αυτή η πόλωση που αποτρέπει τις τρίτες απόψεις απ’ το να διαμορφωθούν και να ανθίσουν. Εξαιτίας της πόλωσης και όσων την επιδιώκουν, αντί ν’ ασχολιόμαστε με τα ουσιώδη, ασχολιόμαστε με τους αποδώ και τους αποκεί.
Η πόλωση είναι τεχνητή μέθοδος που χρησιμοποιούν συνήθως αυτοί που τείνουν να εναλλάσσονται σε θέσεις εξουσίας ή όσοι διεκδικούν τέτοιες θέσεις. Η διαμόρφωση ορατών στρατοπέδων άμεσα αντιτιθέμενων, υποτίθεται, θέσεων, αποτελεί προϋπόθεση του περιορισμού της γενικής πολιτικής και κοινωνικής αντιπαράθεσης στο ειδικό πεδίο της εκλογικής αναμέτρησης και του “δημόσιου χώρου”, όπως αυτός διαμορφώνεται ανάμεσα στις εκλογικές αναμετρήσεις στις τρέχουσες οικονομικοκοινωνικές συνθήκες.
Στην ελληνική πραγματικότητα των τελευταίων δεκαετιών, αυτή τη μέθοδο της πόλωσης χρησιμοποίησε το ζόμπι του παλιού δικομματισμού για να ρουφήξει ό,τι ήταν ζωντανό κατά την προσπάθειά του να επιβιώσει. Δεν τα κατάφερε εντελώς, αν και τα πήγε αρκετά καλά. Στις μετά την κρίση συνθήκες, ο Μανωλιός άλλαξε ρούχα, αλλά και τα σημερινά διλήμματα έχουν ανάλογο στόχο· πώς να ξεχάσει κανείς το δίλημμα μνημόνιο/αντιμνημόνιο ή το τραγελαφικό, τελικά, ναι/όχι του δημοψηφίσματος του 2015 που συμπαρέσυρε κάθε εκτός διπόλου παράγκα που είχε στηθεί στην κοίτη του ποταμού της ζωής.
Και στο τοπικό πολιτικό τοπίο η πόλωση αποτελεί εργαλείο επηρεασμού των κατοίκων της πόλης, αλλά και των πολλών ψηφοφόρων που δεν κατοικούν εντός των ορίων της. Βεβαίως τον πρώτο λόγο στη διαμόρφωση των πολωτικών ερωτημάτων τον έχει αυτός που ήδη διαθέτει αιρετή θέση εξουσίας – οι άλλοι, απέναντι, ψάχνουν ακόμη το βηματισμό τους.
Για να υπάρξει πόλωση χρειάζονται δύο πόλοι· οι δυο πόλοι μαζί συνιστούν ένα σύστημα που θα βρει την ισορροπία του. Ωστόσο σ’ αυτή την πόλη δεν υπάρχουν μόνο δύο απόψεις…
π.
