Και μια και δυο και περισσότερες φορές· σε τούτο καλούν οι εξελίξεις, που πυροδοτούνται από τον κεφαλαιοκρατικό τυχοδιωκτισμό, σιμά πολύ της Ρωσίας, στην σοβιετική ως χθες αδελφή της, στην γειτόνισσα Ουκρανία, που της φύτεψαν πραξικοπηματικά οι Δυτικοί ό,τι πιο αντιδραστικό και φιλοπόλεμο να την κυβερνά -100 χρόνια από την έναρξη του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου και 75 από το ξεκίνημα του Δεύτερου- παίζοντας με τη φωτιά…
Σε τούτο καλεί και η στραβομάρα αυτών που κρατούν ίσες αποστάσεις θαρρώντας πως βρίσκονται σε σωστό δρόμο – κι ας ετοιμάζουν την τελική τους εξόρμηση οι Νατοϊκοί… Τι να πει κανείς!
Ορισμένες εντυπώσεις του Άγγελου Τερζάκη σκέφτομαι να καταχωρήσω κάτω απ’ αυτό τον τίτλο στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” – τις κατέγραψε καταρχήν στην εφημερίδα “Το Βήμα” στην στήλη του “Οι άνθρωποι και το πνεύμα”, που κάθε Τετάρτη έβλεπε το φως της δημοσιότητας και περιλήφθηκαν αργότερα στο βιβλίο του με τίτλο “Προσανατολισμός στον Αιώνα” (Οι Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα 1963)…
Αρχίζω λοιπόν!
“… Απορημένος, νοιώθετε ξάφνου τον μετάλλινό σας Πήγασο να κατεβαίνει, να κατεβαίνει. Τρυπάει τα σύννεφα, χαμηλώνει ακόμα περισσότερο, κατηφορίζει, η γη γίνεται τώρα ορατή, ζυγώνει, τρέχει κατά πίσω, πράσινη πνιγμένη σε δάση απέραντα, σγουρά, τουφωτά, ένα πρόσωπο χώρας αυστηρό και παρθένο, που δεν μοιάζει με τις άλλες που έχετε δει ως τώρα. Ρωτάτε την συνοδό με απορία, γιατί ακούσατε πως το αεροπλάνο αυτό δεν κάνει ενδιάμεσο σταθμό: – Πού βρισκόμαστε; – Κοντά στην Μόσχα! σας αποκρίνεται. Ώρες τρεισήμισυ η διαδρομή (από τις Βρυξέλλες) ή κάτι τέτοιο, Κύριε των δυνάμεων!
Από την πόρτα του αεροπλάνου, καθώς ανοίχτηκε, μας ήρθε στο πρόσωπο η μυρωδιά: αύρα δροσερή και πυκνή, μουσκεμένη βλάστηση, κάτι το αδρά ευωδιαστό, που φέρνει στον νου καιρούς πανάρχαιους, προϊστορικούς, έναν όρθρο της ζωής, τότε που ο πλανήτης ήταν ακόμα βουτηγμένος στην φυλλωσιά κι ο άνθρωπος δεν έκανε αισθητή την θέλησή του. Αυτή την οσμή του δάσους θα την συναντήσουμε κι αργότερα εδώ, μόλις θα ξεμακραίνουμε λιγάκι από τις πολιτείες. Είναι το μύρο της Ρωσίας, η προσωπική άχνα του κορμιού της. Πρωτόγονη ανασαιμιά, μεθυστική μέσα στην παρθενικότητά της. Πρέπει να είσαι απελπιστικά, αλύτρωτα μηχανοποιημένος για να μην νοιώσεις αμέσως πως σ’ αυτή την χώρα που βρέθηκες όλα τα μέτρα με μιας αλλάζουν. Στο αυτοκίνητο που μας πηγαίνει από το αεροδρόμιο στην Μόσχα, ρωτάω με το πρώτο … πούθε πέφτει η Ιασνάια Πολιάνα, η γη του Τολστόι. Δεν καταλαβαίνουν. Το ξαναλέω. Α! η “Γιάσναγια Πολιάνα” με διορθώνουν. Εδώ κοντά στην Μόσχα είναι. … Λοιπόν, μπορούμε να πάμε στην Γιάσναγια Πολιάνα; – Ευχαρίστως! να πάμε.
Και πήγαμε, την δεύτερη κιόλας ημέρα: “Εδώ κοντά στην Μόσχα” – γράψετε εκατόν ενενήντα τόσα χιλιόμετρα. Η απόσταση Αθήνα-Τρίπολη. Ιδού η αίσθηση του Ρωσικού χώρου.
Όπως το εξήγησα στους συνοδούς μου, και το κατάλαβαν, το σεβάστηκαν, το εξηγώ τώρα κι εδώ: Ενδιαφέροντα καλλιτεχνικά οδήγησαν τα βήματα του υπογραφόμενου στον Σοβιετικό χώρο. … Ένα συνέδριο συγγραφέων, μερικές επισκέψεις σε καλλιτεχνικά και πνευματικά κέντρα, δεν αποκλείεται να ρίξουν, από άλλη γωνιά, κάποιο φως στο νκόσμο αυτό που συγκλονίζει σήμερα τον Κόσμο. … Οι πνευματικές εκδηλώσεις, με την εσωτερικότητά τους και την αυθορμησία τους, βοηθάνε να σφυγμομετρήσεις τον ανθρώπινο παράγοντα. Κι αυτός αξίζει τουλάχιστον όσο και οι προσόψεις, οι αφαιρέσεις, τα φευγαλέα σχήματα της πολιτικής”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
