Η κοινωνική πανσπερμία στην Ελλάδα και αλλού και η μελέτη της

Δεν χρειάζεται θαρρώ ιδιαίτερη προσπάθεια για να διαπιστώσει κανείς ότι δεν λέγει τα αληθή ο λόγος εκείνος, πολιτικός και επιστημονικός, που στέκεται μόνο στους επιχειρηματικούς ομίλους, τις μεγάλες επιχειρήσεις από τη μια μεριά και σε μια γενίκευση από την άλλη, όπως ο όρος εργατική τάξη, για να αποδώσει την κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα και αλλού.

Ήδη στη δεκαετία του ’20 ο Γιάνης Κορδάτος, γράφοντας στο Αρχείο Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του ανθρωπιστή επιστήμονα Δημητρίου Καλλιτσουνάκη συνιστούσε προσοχή και υπογράμμιζε το ενδιαφέρον του Λένιν για τους αγρότες και τελικά την εργατοαγροτική συμμαχία.

Στη δεκαετία του ’60, ο Σαντιάγκο Καρίγιο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ισπανίας, στον δημιουργικό μαρξισμό του, πρόσθεσε και τα μεσαία στρώματα στην εργατοαγροτική συμμαχία – ενώ στην Ελλάδα η Εαμική εποποιΐα, η Εδαΐτικη δημιουργία, αλλά και το Δημοκρατικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού, που έχασε τους ηγέτες του Αλέξανδρο Σβώλο και Γεώργιο Καρτάλη φρεσκοοργανωμένο, πρόσθεσαν πόντους στον σχετικό προβληματισμό και με τις πράξεις τους – όπως πρόσθεσε και ο Ηλίας Ηλιού με τη σπουδή της οικονομικοκοινωνικής υποδομής προς προσδιορισμόν πολιτικών στόχων, την ομιλία του δηλαδή στην Α’ Εβδομάδα Σύγχρονης Σκέψης τον Μάιο του 1965.

Έκτοτε οι τεχνικοεπιστημονικές και οικονομικές εξελίξεις έχουν τροφοδοτήσει την κοινωνική πανσπερμία στην Ελλάδα και αλλού, και χρειάζεται επιτακτικά η ποικιλόμορφη μελέτη της.

Ένα βιβλίο που προωθεί αυτή τη μελέτη, είναι εκείνο της Βάλιας Αρανίτου, καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης με τίτλο Η μεσαία τάξη στην Ελλάδα την εποχή των μνημονίων. Μεταξύ κατάρρευσης και ανθεκτικότητας (Εκδόσεις Θεμέλιο, 2018, 270 σχεδόν σελίδες).

Σ’ αυτό το σημείωμά μου θα σταθώ μόνο στο γεγονός ότι η ελληνόγλωσση βιβλιογραφία της Βάλιας Αρανίτου μετρά 162 τίτλους ελλήνων και ξένων συγγραφέων και η ξενόγλωσση 171 τίτλους ξένων και ελλήνων συγγραφέων.

Στα άλλα του βιβλίου αυτού της Βάλιας Αρανίτου θα αναφερθώ σε επόμενο σημείωμά μου.

Κώστας Π. Παντελόγλου