Image

Σελίδες πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας – Για τα “Ιουλιανά” του 1965 .2

Ο Στρατής Δούκας δια χειρός Φώτη Κόντογλου, 1928

Ξεκίνησα την παρέλαση αναφορών στα γεγονότα, σκέψεων και γνωμών πνευματικών ανθρώπων με τον δικό μας, τον Φιλαδελφειώτη Κώστα Θρακιώτη, μικρανιψιό του Βάρναλη και από τους πρώτους της αντιφασιστικής, αντιχιτλερικής ποίησης με το “Εμείς δεν θα βαδίσουμε” (1933)…

Συνεχίζω με τον Στρατή Δούκα εκ Μοσχονησίων Μικράς Ασίας, τον δημιουργό της Ιστορίας ενός αιχμαλώτου μα όχι μόνο. Ο Κόντογλου, ο Παπαλουκάς, η τέχνη των αγγειοπλαστών της Κιουτάχειας και των ταπητουργών της “Ανατολής”, το Άγιο Όρος και η βυζαντινή ζωγραφική, τα σπίτια της Καστοριάς, οι λαογραφικοί θησαυροί της Λέσβου, το έργο του Χαλεπά ήρθαν στο προσκήνιο της ελληνικής ζωής και την πλουτίζουν χάρη στην πίστη και στις προσπάθειες του Στρατή Δούκα. Πεζογράφος, αισθητικός, ζωγράφος, τεχνοκρίτης, δημοσιογράφος, στήριγμα γερό αριστερής πνευματικής και πολιτικής δράσης τους δύσκολους μεταπολεμικούς καιρούς, δήλωσε το καλοκαίρι του 1965 τα παρακάτω καταχωρηθέντα σε έκτακτο τεύχος του περιοδικού Επιθεώρηση Τέχνης, τον Ιούλιο του 1965:

“… δεν θα μπορούσε ίσως να προεικάσει κανείς τον συγκλονιστικό και απροσχημάτιστα ωμό τρόπο με τον οποίο εκδηλώθηκε η Ανακτορική παρέμβαση στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Την απροκάλυπτη βία που επιχειρήθηκε ενάντια στη λαϊκή θέληση και που δεν μπορούν ν ακαλύψουν τα απίθανα και αντιφατικά κείμενα των βασιλικών επιστολών που συνέρραψαν οι παντοίας προελεύσεως βασιλικοί σύμβουλοι.

Κι αισθάνεται ο λαός κατάθλιψη και αηδία μαζί διακρίνοντας την ευτέλεια των κινήτρων της Αποστασίας και καταπρόδωσης της λαϊκής εντολής από ένα μέρος του πολιτικού κόσμου … βλέποντάς το να χάνει ξαφνικά όχι πια την ανθρώπινή του αξιοπρέπεια αλλά την ανθρώπινή του υπόσταση και να μεταβάλλεται ως δια μαγείας σε μια εξανδραποδισμένη αγέλη … μέσα στην αυλή της Κίρκης, και αισθάνεται αηδία και ντροπή ο λαός μπροστά στην πρωτόφαντη και πρωτάκουστη ανατροπή των ηθικών αξιών, αλλά και δέος μπροστά στους εθνικούς κινδύνους που επαπειλούνται στην κρισιμώτερη στιγμή του αγώνα του Κυπριακού λαού.

Ο πολυβασανισμένος αυτός λαός ξαναζεί τη δραματική ατμόσφαιρα της Μικρασιατικής Καταστροφής, όπου οι ίδιοι πολιτικοί παράγοντες της μικράς και ανεντίμου Ελλάδος, και οι σημερινοί απόγονοι του “οίκαδε” με την παθολογική ιστορία του αντιβενιζελισμού τους τότε και του αντιπαπανδρεϊσμού τους σήμερα, πάντα το ίδιο πωρωμένοι και αδίστακτοι, ώθησαν το Έθνος στο χείλος της καταστροφής.

Μα ο λαός συσπειρωμένος στον εαυτό του, μόνος αλλά και πανέτοιμος για τον αγώνα, δεν θα δεχθή να τεθεί επικεφαλής του παρά η πολιτική ηγεσία που θα την αισθανθή κοντά του, δεν θα δεχθή σαν συμπαραστάτη παρά την πνευματική ηγεσία που θα δεθή άρρηκτα μαζί του.

Ο πνευματικός κόσμος μας, μνήμων των μακραιώνων ανθρωπιστικών και δημοκρατικών του παραδόσεων, είναι βέβαιο ότι θα σταθεί στο ύψος των σημερινών περιστάσεων. Ξέρει ότι ο αγώνας αυτός είναι υπέρ βωμών και εστιών, υπέρ ιερών και οσίων. Ότι πρόκειται για τις πανάκριβες και ακριβοπληρωμένες πολιτικές ελευθερίες, πρόκειται για τη ζωή, την προκοπή και το μέλλον του Έθνους. Ξέρει ακόμα ότι ο αγώνας αυτός θα είναι μακρύς και ανειρήνευτος. Αλλά δεν είναι διατεθειμένος ν’ αφήσει τα άγιά του στους μεσαιωνικούς βρυκόλακες”.

Κώστας Π. Παντελόγλου

2 Comments Text