Image

Τα Φαρμακεία της Σμύρνης ως εντευκτήρια πνευματικών ανθρώπων

Σμύρνη 1890

Στις 23 Νοεμβρίου 2013, στο 6ο Συμπόσιο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. της Νέας Ιωνίας μίλησε για τα Φαρμακεία της Σμύρνης η Φωτεινή Καραμαλούδη· σε αυτά που είπε περιλαμβάνονταν και τα ακόλουθα, αντληθέντα από έργα του Μιχαήλ Αργυρόπουλου (“Χρονικά της Ανατολής”, 1944), του Λάζαρου Βλαδίμηρου (“Η ιστορία της Ελληνικής Ιατρικής στη Σμύρνη”, 2008) και του Σωκράτη Προκοπίου (“Σεργιάνι στην παλιά Σμύρνη”, 1949):

“Οι σπετσαρίες, όπως έλεγαν τα φαρμακεία οι Σμυρνιοί, λειτουργούσαν (…) και ως εντευκτήρια των λόγιων γιατρών της Σμύρνης και άλλων πνευματικών ανθρώπων. Οι συζητήσεις που ελάμβαναν χώρα μέσα στις σπετσαρίες (…) επεκτείνονταν και στα πεδία της φιλοσοφίας, της τέχνης και της πολιτικής. Άλλωστε οι γιατροί και οι φαρμακοποιοί της εποχής είχαν εξαίρετη και πολύπλευρη μόρφωση. Το φαρμακείο του Δημήτρη Αργυρόπουλου ήταν ο μεσημεριανός τόπος συνάντησης της πνευματικής ελίτ της Σμύρνης. Εδώ σύχναζαν οι λόγιοι γιατροί της πόλης, όπως ο Γαληνός Κλάδος, ο Γεώργιος Λάτρης, ο Μιχαήλ Τσακύρογλου, ο Γεώργιος Εαρινός κά. Ο γιατρός συγγραφέας Λάζαρος Βλαδίμηρος πολύ εύστοχα αναφέρει ότι τα Ελληνικά φαρμακεία της Σμύρνης υπήρξαν “μικρά κοινοβούλια και κυψέλες εθνικής και φιλανθρωπικής δράσης”. Ο λόγιος της Σμύρνης Μιχαήλ Αργυρόπουλος, αναφερόμενος στο φαρμακείο του πατέρα του, γράφει σχετικά: “Και μόνο όταν η πνευματική νότα παραστρατούσεν εις την πολιτικήν δια την Κρήτην ή τα Βαλκάνια, άφηνε (ο πατέρας του) με τρόπον την εκτέλεσιν της συνταγής εις τον φαρμακοτρίβην και ήρχετο να προσαρμοσθή εις τας ελπίδας που ημπορούσαν να γεννήσουν δια το Γένος τα πολιτικά εκείνα γεγονότα”. (…) Κι ο Σωκράτης Προκοπίου χρωματίζει την ίδια εικόνα με τον ποιητικό του λόγο: “Βρίσκομαι στα Γυαλάδικα. Ιδού η σπετσαρία / τ’ Αργυρόπουλου η παλιά που έχει ιστορία / είνε η πιο αρχοντικιά μες στην Ανατολή / την γνώρισαν γιατροί σοφοί και ποιηταί πολλοί / Ακούς και τώρα μέσα εκεί ν’ ανοίγουν συζητήσεις / για τέχνες και για γράμματα που είνε να σαστίσεις / (…) / Οι μορφωμένοι μας Σμυρνιοί και άλλοι πατριώτες / τσε σπετσαρίες είχανε για ραντεβού και τότες”.

Κώστας Π. Παντελόγλου