Image

Μια αναφορά του Μ.Μ. Παπαϊωάννου στον Παπαδιαμάντη

papadiamantisΑπό μια σύντομη ομιλία του Μ.Μ. Παπαϊωάννου σε εκδήλωση του Συλλόγου “Φίλοι Γιάνη Κορδάτου”, που πραγματοποιήθηκε στις 22 Μαΐου 1964, είναι όσα ακολουθούν (βλ. Πολιτική-Οικονομική Έρευνα, Αριθ. τεύχους 89, Μάιος 1964, σελ. 47-48):

“Ο Καρκαβίτσας έγραψε κάποτε: Όμορφη είναι η Σκιάθος του Θεού· μα η Σκιάθος του Παπαδιαμάντη μου φαίνεται ομορφότερη”. Έτσι άρχισε την ομιλία του ο κ. Παπαϊωάννου…

… χωρίς το νησί να είναι άγονο, είναι ωραίο και γοητευτικό. Αλλά οι άνθρωποι μέσα σ’ αυτό το θείο περιβάλλον δεν νοιώθουν ευτυχισμένοι. Έτσι μας τους έδωσε ο Παπαδιαμάντης: να μην είναι ευτυχισμένοι και αιτία η φτώχεια τους. …

… Σ’ όλα του τα διηγήματα το θείο είτε με την μορφή ενός κοιμητηρίου ή ενός ξωκλησιού και ενός μοναστηριού, πότε με την μορφή ενός πανηγυριού ή μιας γιορτής, ποτέ δεν λείπει. Ο Θεός είναι σχεδόν πάντοτε παρών. …

Και η φύση δεν λείπει ποτέ από τον Παπαδιαμάντη. …

Ο οικονομικός Παπαδιαμάντης πηγαίνει πιο ψηλά από τον θρησκευτικό και τον φυσιολάτρη: Πιάνει την ουσία της κοινωνικής ζωής. Μ’ αυτόν τον τρόπο κατόρθωσε να μας δώσει ένα έργο σημαντικής λογοτεχνικής αξίας, αλλά και ένα ντοκουμέντο. Η Σκιάθος μέσα στο έργο του Παπαδιαμάντη είναι μια μικρογραφία της Ελλάδας. Είναι αδίσταχτος στις σκληρές απεικονίσεις του κοινωνικού βίου. Αυτός ο άγιος των Ελληνικών γραμμάτων γίνεται σαρκαστής, κατήγορος, ασεβής, ξεγυμνωτής του άδικου και του πρόστυχου στις οικονομικές σχέσεις των ανθρώπων. …”.

Κώστας Π. Παντελόγλου