Image

Αναφορά σε ορισμένους Κυδωνιείς, κοινώς Αϊβαλιώτες

Όσα ακολουθούν είναι από τη χειρόγραφη εργασία μου με τίτλο

ΓΝΩΣΙΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ – ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΟΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΣ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΣ ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ
Οδοί και πλατείες και τα σημαινόμενά τους, διατυπωθέντα εγκυκλοπαιδικώς και συμπληρωθέντα βιβλιογραφικώς αλλά και μετά κειμένων διαφωτιστικών,

η οποία επί του παρόντος εκτείνεται σε 175 σελίδες. Η εργασία μου αυτή ανασυστήνει τους δρόμους και τις πλατείες του Συνοικισμού της Νέας Φιλαδέλφειας, πριν τις μετονομασίες ή και άλλο “πείραγμά” τους, που κατά τη γνώμη μου έχουν τραυματίσει τον χαρακτήρα του, ζωντανεύοντας κατά το δυνατό τις Μικρασιατικές Πατρίδες, προάγοντας συνάμα τη γνώση για τη Μικρασία.

Όσα ακολουθούν περιλαμβάνονται σε όσα αναφέροται στην οδό Κυδωνιών:

“Από το “Εκ βαθέων” του Ηλία Βενέζη στο αφιέρωμα της Νέας Εστίας για τα 50 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή είναι ό,τι ακολουθεί: “Στην περιώνυμο Ακαδημία της πατρίδας μου, την Ακαδημία των Κυδωνιών, όπου δίδαξαν ο Θεόφιλος Καΐρης και ο Βενιαμίν ο Λέσβιος, ο περιηγητής Didot βρήκε, πριν από το 1821, να διδάσκουν από σκηνής την “Εκάβη” του Ευριπίδη και τους “Πέρσες” του Αισχύλου στο αρχαίο κείμενο. Με κλειστά τα παράθυρα για να μην βλέπουν οι Τούρκοι πως οι μαθητές-ηθοποιοί βαστάνε όπλα και νομίσουν πως ετοιμάζεται επανάσταση. Και είχαν ψηφίσει ένα νόμο οι σπουδαστές της Ακαδημίας των Κυδωνιών: να μιλάνε συναμετάξυ των την αρχαία ελληνική: “Επιμελείσθαι έκαστον ελληνιστί όσον οίον τε συνδιαλέγεσθαι. Ως δ’ αν μη εθέλη τούτο, σελίδα ομηρικήν, ενώπιον ημών ιστάμενος, απαγγέλειν αποτισάτω τίμημα!”.

Ενδεικτικά σημειώνω πως και ο ζωγράφος, αγιογράφος και λογοτέχνης Φώτης Κόντογλου, που κατοίκησε αρχικά στη γειτονική Νέα Ιωνία και αργότερα στα Πατήσια, Κυδωνιεύς ήτο· έργο του ζωγραφικής το εργοστάσιο της “Βαμβακουργίας” στη Νέα Ιωνία (κοντά στη Νέα Φιλαδέλφεια) και διακοσμητικής το Δημαρχείο των Αθηνών. Κυδωνιεύς και ο κεραμίστας Πάνος Βαλσαμάκης, Κυδωνιεύς και ο Καθηγητής μου της Φυσικής στο Ε.Μ. Πολυτεχνείο Θεόδωρος Κουγιουμτζέλης με ουσιαστική τη συμβολή του για την ύπαρξη του “Δημόκριτου”. Κυδωνιεύς τέλος ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Γιάννης Ιμβριώτης, της ηγεσίας της προδικτατορικής ΕΔΑ, που έδωσε το πορτρέτο του αντιστασιακού ανθρώπου, διαφώτισε περί της Κοινής Ευρωπαϊκής Αγοράς – και στις δύο περιπτώσεις δια του καλού περιοδικού γραμμάτων και τεχνών Επιθεώρηση Τέχνης – ενώ τροφοδότησε σοβαρούς προβληματισμούς και ανάλογες σκέψεις στηρίζοντας τις Εβδομάδες Σύγχρονης Σκέψης στα 1965 και 1966, αλλά και ως Πρόεδρος του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών τους πρώτους μεταπολιτευτικούς χρόνους· ξεχωριστές οι αναφορές του περί της κοινωνικής σημασίας του δημοτικισμού και του κορυφαίου ζητήματος της ελευθερίας. Στο αφιέρωμα του περιοδικού Αιολικά Γράμματα του Γιώργη Βαλέτα στον Ηλία Βενέζη και τη Μικρασιατική Καταστροφή, τεύχος 12, 2/1972, σελ. 501-503, ο Γιάννης Ιμβριώτης κατέθεσε το “Προσκύνημα στην πατρίδα”.

Κώστας Π. Παντελόγλου