Η από τον Νοέμβριο του 1940 δωρεάν διεκπεραίωσις υποθέσεων των αναπήρων και τραυματιών των εν Αθήναις νοσοκομείων υπό της Αρχιεπισκοπής Αθηνών επεκτάθηκε τον Ιούνιο του 1941 και δι’ εκείνους των επαρχιών, ενώ στις 9 Ιουνίου 1941 σε συγκέντρωση όλων των συνεργατών της Υπηρεσίας Προνοίας της Αρχιεπισκοπής Αθηνών έγινε “βραχύς απολογισμός του συντελουμένου έργου” και κατόπιν ωμίλησε ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος.
Σε “βαρυσήμαντο” λόγο του Μουσολίνι διάβαζαν οι κάτοικοι της Πρωτεύουσας μαζί και της Νέας Φιλαδέλφειας ότι “κατά την επελθούσαν μετά της Γερμανικής Διοικήσεως συμφωνίαν όλη η Ελλάς, περιλαμβανομένων και των Αθηνών, θα καταληφθή υπό των Ιταλικών στρατευμάτων”. Και ακόμη ότι “η Βουλγαρία θα ίδη προσαρτωμένας την Μακεδονίαν, ήτις είναι εξεχόντως βουλγαρική, και την Δυτικήν Θράκην, ήτις απετέλει διάδρομος στενόν, ο οποίος εμπόδιζε την Βουλγαρίαν να εξέλθη εις το Αιγαίον. Η Αλβανία θα μεγεθυνθή δια των περιοχών του Κόσοβου προς βορράν και δια της Τσαμουριάς προς νότον” (βλ. Η Πρωΐα, Τετάρτη 11 Ιουνίου 1941, σελ. 1).
Διάβασαν ακόμη και τα παρακάτω σε ανακοίνωση του πρωθυπουργού Τσολάκογλου: “Αδήριτος ανάγκη αποκαταστάσεως της Δημοσίας Ασφαλείας ηνάγκασε την Κυβέρνησιν να προσκαλέση προς κατάταξιν εις την Χωροφυλακήν τους βουλομένους εκ των Ελλήνων πολιτών. Δια του μέτρου αυτού θεραπεύεται εν μέρει και το ζήτημα της ανεργίας. …” (βλ. ό.π. σελ. 1).
Διάβαζαν και τις ακόλουθες δηλώσεις του πρωθυπουργού Τσολάκογλου προς τους δημοσιογράφους: “Παρετηρήθη με αληθινήν κατάπληξίν μας, ότι το μεταπολεμικόν χάος εκμεταλλεύονται ωρισμέναι τάξεις εις βάρος των πενεστέρων και των πολεμιστών προς πλουτισμόν. Συνεχίζεται ούτω η αισχροκέρδεια του αμαρτωλού παρελθόντος και η τάσις απομυζήσεως του αίματος του Ελληνικού λαού. Μέσα εις τα ερείπια της συμφοράς ευρίσκουν ευκαιρίαν να ικανοποιήσουν εγωιστικώς εαυτούς δίχως να σκέπτωνται αντικειμενικώς και αλληλεγγύως τας απόρους τάξεις. Τα πενιχρά αποθέματα εις τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης του τόπου, δια παντός τρόπου προσπαθούν να τα αφαιρέσουν από τον λαόν”. Είχαν και συνέχεια οι δηλώσεις του πρωθυπουργού Τσολάκογλου και κατέληγαν μ’ αυτά τα λόγια: “Οι πλούσιοι και όσοι άλλοι είναι εις θέσιν οφείλουν να συγκινηθούν και να οργανώσουν συσσίτια όπως ανακουφίσουν την φτωχολογιά, την οποίαν βλέπουν ανά πάν βήμα των. Μην επαναπαύωνται εν τη αδιαφορία των, διότι η πείνα είναι κακός οδηγός” (βλ. ό.π. σελ. 2).
Για τον μεγαλύτερο ένοχο της δημιουργηθείσης καταστάσεως, την αρπακτική Γερμανική Κατοχή, ούτε λόγος φυσικά ούτε και υπαινιγμός – και οι δηλώσεις του Υπουργού Επισιτισμού Πολύζου στο ίδιο μήκος κύματος: “Πάντοτε η Ελλάς υπέφερε από ανεπάρκειαν τροφίμων και ειδών εν γένει βιοτικής ανάγκης και προσέφευγεν εις τας εκ του εξωτερικού εισαγωγάς. Σήμερον μετά και τας καταστροφάς του εσωτερικού, ως και την δυσχέρειαν μετακομίσεως των κατά τόπους αποθεμάτων και προϊόντων, είναι προφανές ότι αντιμετωπίζομεν σκληράς στερήσεις”. Περιλάμβανε και άλλα στις δηλώσεις του ο Υπουργός Επισιτισμού και κατέληγε: “Αι καταπιεζόμεναι τάξεις, με το μέρος των οποίων βρίσκεται εξ ολοκλήρου το δίκαιον και οι πιστεύοντες εις την δικαιοσύνην πολίται, πρέπει να υποστηρίξουν ενεργώς το έργον μας εις το οποίον παρεμβάλλονται μέγιστα προσκόμματα. Ούτως εις τα διαταχθέντα μέτρα: 1) της δηλώσεως όλων των αποθηκευμένων τροφίμων κλπ. Ειδών παρά ιδιωτών, εμπόρων, εργοστασίων κλπ. 2) της δηλώσεως των νέων προϊόντων (σιτηρά, κηπουρικά είδη, όσπρια) υπό των παραγωγών και 3) την δελτιοποίησιν τούτων ώστε να φτάνουν όλα αυτά εν ισότητι και εις τιμάς προσιτάς μέχρι του λαού. Αναμένομεν θετικήν και δραστηρίαν την ενίσχυσιν του λαού. Δεν έχομεν ούτε τον καιρόν ούτε τον τρόον να παρατάξωμεν μυριάδες υπαλλήλων όσοι απαιτούνται δια την παρακολούθησιν εκάστου είδους και μάλιστα από της πηγής του μέχρις ότου φθάση εις τας χείρας του λαού […]” (βλ. ό.π. σελ. 2).
Ταυτοχρόνως δόθηκε από τον Υπουργό Επισιτισμού προς δημοσίευσιν ειδοποίηση προς “πάντας τους κατοίκους Αθηνών Πειραιώς και Προαστείων όπως μέχρι της 20ης Ιουνίου υποβάλουσιν εις το αστυνομικόν τμήμα της κατοικίας των υπεύθυνον δήλωσιν δια τας ποσότητας τροφίμων που έχουν εναποθηκεύσει”. Εξαιρούνταν, σημειωνόταν στην ειδοποίηση, οι παρακάτω ποσότητες “α) ελαίου 2 δοχεία περίπου 30 οκάδων β) βουτύρου ενός δοχείου μέχρι 15 οκάδων γ) ελαιών μέχρι 30 οκάδων δ) γεωμήλων μέχρι 10 οκάδων ε) τυρού μέχρι 5 οκάδων στ) κρομμύων μέχρι 10 οκάδων ζ) μέχρι 20 η) οικιακών παρασκευασμάτων (τραχανάς, χυλοπίτες κλπ) μέχρι 20 οκάδων θ) οσπρίων εν γένει μέχρι 20 οκάδων εν συνόλω ι) ορύζης μέχρι 10 οκάδων ια) ζυμαρικών μέχρι 8 οκάδων ιβ) ζακχάρεως μέχρι 8 οκάδων ιγ) καφέ μέχρι 1 οκάς ιδ) αλεύρων μέχρι 30 οκάδων ιε) γλυκισμάτων διατετηρημένων ή μαρμελάδας μέχρι 10 οκάδων και ιστ) διατετηρημένων τροφίμων (κονσέρβαι) μέχρι 10 οκάδων”, κατέληγε δε η ειδοποίηση με το τι θα συνέβαινε σε περίπτωση μη δήλωσης ή ανακριβούς τοιαύτης, κραδαίνοντας την ποινή του θανάτου ή “συντρεχουσών ελαφρυντικών περιπτώσεων δια της ποινής κλπ.” (βλ. Η Πρωΐα, 11 Ιουνίου 1941, σελ. 2).
Κατά τα λοιπά διανομή κρέατος, τυρού και ξυλανθράκων κατά περιφέρειας αστυνομικών τμημάτων βάσει των οικογενειακών δελτίων – για το κρέας: οικογένειες με 7 και πάνω άτομα 1 οκά, 2-6 άτομα 300 δράμια, 1-2 άτομα 150 δράμια – για το τυρί: οικογένειες με 7 και πάνω άτομα 200 δράμια, 2-6 άτομα 150 δράμια, 1-2 άτομα 100 δράμια (“η τιμή του τυρού ωρίσθη εις δραχμάς 60 λιανικώς”) – για τους ξυλάνθρακες: οικογένειες με 7 και πάνω άτομα 3 οκάδες, 2-6 άτομα 2,5 οκάδες, 1-2 άτομα 2 οκάδες.
Με εγκύκλιό του προς τις αστυνομικές αρχές ο Υπουργός Επισιτισμού όρισε άκυρες όσες ιατρικές βεβαιώσεις είχαν εκδοθεί μέχρι τούδε και ότι στο εξής βεβαιώσεις θα χορηγούνται από τους γιατρούς “μόνο εις πάσχοντας εκ φυματιώσεως εν ενεργεία οιασδήποτε μορφής, παιδία ή εφήβους αδενοπαθείς, θηλαζούσας γυναίκας, αναρρωτικών επεμβάσεων ή έχοντας απόλυτον και εξαιρετικήν ανάγκην κρέατος προς ανάρρωσιν και τους αιμοδότας. Η ιατρική βεβαίωσις δέον απαραιτήτως να εκδίδεται παρά του ιατρού της περιφερείας του αστυνομικού τμήματος της κατοικίας του ασθενούς,να αναγράφεται δε εν αυτή το είδος της νόσου ως και η χρονική διάρκεια της αναγκαιότητας προμηθείας κρέατος. Αι βεβαιώσεις θα θεωρώνται παρά του οικείου αστυνομικού τμήματος προς έλεγχον της γνησιότητος της υπογραφής του ιατρού. […]” (βλ. ό.π. σελ. 2).
Οι αναγνώστες της Πρωΐας στη Νέα Φιλαδέλφεια, αλλά και οι πολυπληθείς φίλοι της εφημερίδας στην Πρωτεύοσυσα, διάβασαν και άλλα σημαντικά στις σελίδες της την Τετάρτη 11 Ιουνίου 1941, όπως ότι τα σχολεία ανοίγουν για 35 μέρες μ’ ένα πρόγραμμα ελαφρόν – ότι το Χρηματιστήριο έκλεισε κατ’ αρχήν για 24 ώρες και με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για 15 μέρες, με ταυτόχρονη δήλωση του Πρωθυπουργού ότι “εις περίπτωσιν καθ’ ην διαπιστωθή ότι οι κερδοσκόποι συνεχίζουν το έργον των θα παρατείνη έτι μάλλον το κλείσιμο του Χρηματιστηρίου” – ότι “δι’ αποφάσεως του κ. Υπουργού Εργασίας καθορίζονται ώραι εργασίας των εμπορικών καταστημάτων Αθηνών-Πειραιώς από 8-2 μμ καθ’ εκάστην” – ότι “Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών δι’ υπομνήματός του προς το Υπουργείο Επισιτισμού γνωρίζει ότι προκύπτει δια τον ιατρικόν κόσμον και κυρίως δια τας κλινικάς σοβαρός ζήτημα εξ αιτίας της ελλείψεως και ακανονίστου διανομής πετρελαίου και οινοπνεύματος. Το πρώτον προσθέτει ο Ιατρικός Σύλλογος καθιστά προβληματικήν την λειτουργίαν των αποστειρωτικών κλιβάνων των οποίων πας τις εκτιμά την σημασίαν δια τας κλινικάς, και το δεύτερον αποστερεί τους ιατρούς του στοιχειώδους απολυμαντικού μέσου κατά τας ενέσεις, μικράς εγχειρήσεις κλπ.” – ότι “ο Υπουργός των Οικονομικών κ. Γκοτζαμάνης ανεκοίνωσεν ότι η Κυ΄βερνησις προήλθε κατ’ αρχήν εις την απόφασιν της εκδόσεως χαρτίνων μονοδράχμων και διδράχμων προς διευκόλυνσιν των συναλλαγών”.
Διάβασαν ακόμη: σχετικά με τις κληρώσεις των κρατικών λαχείων τα ακόλουθα: “Την 7ην Ιουλίου θα διεξαχθή η αναβληθείσα 4η κλήρωσις του Λαχείου του Στόλου της 2ας Μαΐου. Την 14ην Ιουλίου θα διεξαχθή η αναβληθείσα πέμπτη κλήρωσις του Μεγάλου Πολεμικού Λαχείου της 29ης Απριλίου”. Ακολουθούσε η προτροπή: “Αγοράζουμε τα γραμμάτια των κρατικών λαχείων διότι ενισχύουν την περίθαλψιν των τραυματιών και την εν γένει κοινωνικήν πρόνοιαν, και διότι παρέχουν εις τας δυστυχείς αυτάς οικονομικάς περιστάσεις σημαντικά κέρδη εις τους αγοραστάς των” – ότι το Μετοχικόν Ταμείον Στρατού διακήρυσσε δύο πλειστηριασμούς για την εκποίηση αχρήστων· τον πρώτο για τις 15 Ιουνίου (147 αμαξώματα επιβατικών αυτοκινήτων και 1.000 κιβώτια ξύλινα από κόντρα πλακέ) και τον δεύτερο για τις 17 Ιουνίου (2.000 φύλλα χάρτου για εξώφυλλα, 21 οκάδες αποκόμματα χάρτου και 5.500 τεύχη διαφόρων εντύπων) – ότι η Υπηρεσία Κρατικών Προμηθειών διακήρυξε δημόσιο μειοδοτικό διαγωνισμό “δια προφορικών προσφορών την προμήθειαν πάγου Νοσοκομείων δια τας ανάγκας του Υπουργείου Εθνικής Προνοίας την 13ην Ιουνίου”.
(Ακολουθεί συνέχεια)
Κώστας Π. Παντελόγλου
