Image

Ο Νίκος Ε. Μηλιώρης και ο ποιητής Άγγελος Σημηριώτης στα Βουρλά της Μικρασίας τον Ιανουάριο του 1911

Είναι θαρρώ γνωστός ο ισχυρός σύνδεσμος που αναπτύχθηκε μεταξύ του Νίκου Ε. Μηλιώρη και του ποιητή Άγγελου Σημηριώτη. Ο κοινωνικός και πνευματικός αυτός σύνδεσμος αναπτύχθηκε όταν βρέθηκαν και οι δύο στον Προσφυγικό Συνοικισμό της Νέας Ιωνίας μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, προσπαθούντες προς αντιμετώπισιν των προβλημάτων της καθημερινής ζωής των συμπολιτών τους, προς οργάνωσιν βίου κοινωνικού και πνευματικού άξιου των προσφύγων αδελφών τους. Σφυρηλατήθηκε δε επί δεκαετίες δοκιμασιών, με τελευταία αυτή της Γερμανικής Κατοχής, μέχρι τον θάνατο του Άγγελου Σημηριώτη στις 21 Οκτωβρίου 1944, λίγο μετά την Απελευθέρωση.

Ο Άγγελος Σημηριώτης το 1911, φωτοτσιγκογραφία δημοσιευθείσα στο "Εθνικόν Ημερολόγιον" του Κωνσταντίνου Σκόκου (Πηγή: Πανδέκτης/ΕΚΤ)
Ο Άγγελος Σημηριώτης το 1911, φωτοτσιγκογραφία δημοσιευθείσα στο “Εθνικόν Ημερολόγιον” του Κωνσταντίνου Σκόκου (Πηγή: Πανδέκτης/ΕΚΤ)

Ο Νίκος Ε. Μηλιώρης έγραψε για τον Άγγελο Σημηριώτη, έγραψε για τα τελευταία του χρόνια και την πνευματική του διαθήκη, έγραψε όμως και για τον Άγγελο Σημηριώτη ως εθνικό και πνευματικό μαχητή, μια πλευρά “που σχεδόν την αγνοούμε σήμερα” όπως σημειώνει, “η οποία όμως έχει μια ουσιαστική σημασία, ακόμη και από γενικωτέρας εθνικής κοινωνικής απόψεως, που φωτίζει περισσότερο την όλη του προσωπικότητα και μας κατατοπίζει στην βαθύτερη, και την πνευματική του και την ηθική του, συγκρότηση”.

Γι’ αυτά τα τελευταία έγραψε ο Νίκος Ε. Μηλιώρης επικεντρώνοντας στην περίοδο 1910-1912 στην Σμύρνη όταν ο Άγγελος Σημηριώτης εξέδιδε το περιοδικό “Ανατολή”. Έκανε όμως και μια παρένθεση στην αρχή με περιεχόμενο το θέμα του τίτλου, παρένθεση την οποία και καταχωρώ εδώ, στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”.

“Πριν προχωρήσω, ας μου επιτραπή, μια παρένθεση· πρόκειται για μια προσωπική μου ανάμνηση, που συνδέεται ακριβώς μ’ αυτή την περίοδο της ζωής και της δράσεως του Άγγελου Σημηριώτη. Αφορά κατά έναν τρόπο τις σχέσεις μου με τον ποιητή. Την αναφέρω εν τούτοις και κυρίως και για έναν άλλο γενικώτερο λόγο: αποδεικνύει την ευρύτατη από τότε ακτινοβολία που εξασκούσε η προσωπικότητα του Άγγελου Σημηριώτη στους Έλληνες της Μικράς Ασίας.

Τότε από ένα τυχαίο περιστατικό, τον πρωτογνώρισα ή ακριβέστερα τον πρωτοείδα. Γιατί βέβαια ούτε συστήθηκα τότε σ’ αυτόν ούτε από τότε αρχίζει ο μελλοντικός αρκετά δυνατός μ’ αυτόν σύνδεσμός μου. Πάντως υπήρξε ένα γεγονός, εξαιρετικά σημαντικό για μένα· πέρασαν τόσα πολλά χρόνια και όμως διατηρείται ζωηρότατο στην μνήμη μου.

Ήταν στα Βουρλά· εγώ παιδί ακόμη· μαθητής στην δευτέρα γυμνασίου της Αναξαγορείου Σχολής· δεν θυμούμαι τι ακριβώς ήξαιρα για τον Άγγελο Σημηριώτη. Και όμως όταν τον είδα – κάποιος μου το είπε ή το πιθανότερο τον γνώρισα από δημοσιευμένες φωτογραφίες του – αισθάνθηκα κυριολεκτικά κάποιον συγκλονισμό, μια ισχυρή χαρούμενη γοητεία, έναν ίσως, και παιδιάστικο ενθουσιασμό για κάτι σαν αναπάντεχο απόκτημα.

Ήλθε στα Βουρλά να επισκεφτή τον φίλο του τον γιατρό Ηλιάδη, τον περίφημο τότε στην Σμύρνη και σ’ όλη την Ανατολή ποιητή Τοξότη· ήταν κι αυτός, όπως θυμούνται οι παλαιοί Σμυρνιοί και Βουρλιώτες, μια προσωπικότητα, όχι τυχαία από πολλές απόψεις του Μικρασιατικού Ελληνισμού, άγνωστη παρά ταύτα σχεδόν σήμερα.

Κάτω από μια πυκνή κρεβατίνα, από μια “δράνα”, για να θυμηθούμε μια λέξη από την ποιητική φρασεολογία του ίδιου του Σημηριώτη, έξω από την Λέσχη των Βουρλών, κάθονταν οι δυο τους και κουβέντιαζαν κάποιο ζεστό φυσικά μεσημέρι του Γενάρη του 1911.

Στάθηκα ώρες σαν συνεπαρμένος, κάπου εκεί απόμερα, σε μια γωνιά του κήπου της Λέσχης και τον έβλεπα. Βέβαια κάποιες λαχτάρες πνευματικής υφής, αναδεύονταν μέσα μου. Και από τότε η φιγούρα του ποιητή Άγγελου Σημηριώτη, η τόσο χαρακτηριστική, έμεινε χαραγμένη βαθειά στην μνήμη μου.

Όπως συμπεραίνω τώρα, (ο ποιητής Άγγελος Σημηριώτης) είχε έλθη στα Βουρλά, εκτελώντας μια περιοδεία στις Ελληνικές κοινότητες του εσωτερικού της Μικράς Ασίας, για τον περιοδικό του (την “Ανατολή” δηλαδή)”.

Προσθέτω τώρα εδώ δυο πράγματα:

Πρώτον, ότι ο Νίκος Ε. Μηλιώρης δεν έγραψε μόνο για τον Άγγελο Σημηριώτη, ενήργησε επίσης ώστε οι συμπολίτες του Νεοϊωνιώτες, η πόλη της Νέας Ιωνίας να τον τιμήσουν όπως του έπρεπε.

Και δεύτερον, ότι όσα παραπάνω του Νίκου Ε. Μηλιώρη καταχώρησα τα απέσπασα από γραφτό του για τον Άγγελο Σημηριώτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Ελληνική Δημιουργία”, Τεύχος 67, 15 Νοεμβρίου 1950.

Κώστας Π. Παντελόγλου