Image

Μελέτες πάνω στην σύγχρονη ελληνική οικονομία. Επιμέλεια Σπήλιου Παπασπηλιόπουλου. Παπαζήσης, Αθήνα 1978, Σελ. 376 (*)

oikonomikos“Η περίοδος της Επταετίας γέννησε έναν αληθινό ευδόκιμο και πολύπλευρο προβληματισμό γύρω από τα θέματα της ελληνικής οικονομίας. Χωρίς να έχουμε ζήσει την εποχή, θα λέγαμε ότι πλησίασε κάπως τον προβληματισμό που δημιούργησε πριν μια τριακονταετία η Κατοχή και τα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου (μόνο που τότε η ιδεολογική αδιαλλαξία του Εμφυλίου χρωμάτισε βαρύτατα, αλλά και έπνιξε τις λεπτότερες αποχρώσεις).

Τα πρώτα δε χρόνια μετά την Επταετία είδαν να έρχεται στην επιφάνεια ένα κύμα από ιδέες, με όλη την ισχύ της απελευθερωμένης σκέψης, που παύει να εκφράζεται έμμεσα, υπονοούμενα, τεχνικά, ξενόγλωσσα και βγαίνει από τα (όχι όσο λέγεται βίαια, αλλά πάντως καταπιεστικά) καλούπια της λογοκρινόμενης εποχής.

[…] Το αποτέλεσμα είναι ένας ιδιαίτερα ειλικρινής, μάλλον χωρίς εμπάθεια και προκατάληψη, με εποικοδομητικές αντιθέσεις προβληματισμός.

Στην Ελλάδα, ο προβληματισμός αυτός βρήκε την έκφρασή του σε μια πληθώρα άρθρων που γράφτηκαν στα φύλλα εκείνα που απετέλεσαν για ένα διάστημα τις συνιστώσες ενός ελληνικού “Monde”. (Ας συγχωρηθεί η κάπως σουρεαλιστική περιγραφή του “Βήματος”, της “Καθημερινής”, του “Οικονομικού Ταχυδρόμου” και του “Αντί”…). Είναι χαρακτηριστικό για την ελληνική πραγματικότητα ότι ο φορέας δεν υπήρξε ένα κάποιο ακαδημαϊκό κύκλωμα, ούτε η ανοιχτή πολιτική σκηνή. […]

Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται ένα νόθο “είδος”: κάτι που δεν είναι δημοσιογραφία και δεν είναι απόλυτα επιστημονική έκφραση […]

Το “είδος” αυτό νομίζουμε πως αποτελεί ένα από τα καλύτερα γεννήματα της σύγχρονης πνευματικής ζωής του τόπου μας. Αποτελεί δε σίγουρα ένα από τα πιο συμπαθητικά. […]

Για την διαφύλαξη των άρθρων αυτών θα πρέπει να αποδοθούν ευχαριστίες στον κ. Παπασπηλιόπουλο και στον εκδοτικό οίκο Παπαζήση. Οι Έλληνες διαβάζουμε λίγο και αυτό είναι κακό. Διαβάζουμε επιπόλαια και αυτό είναι χειρότερο. Ξεχνούμε αμέσως, και αυτό είναι τραγικό. Αν το βιβλίο αυτό χρησιμεύσει σαν αντίδοτο, θα έχει ήδη προσφέρει κάτι το σημαντικό.

Σίγουρα όμως ο αναγνώστης αξίζει να του αποδώσει ένα σοβαρότερο ρόλο. Και να το διαβάσει…”


(*) Όσα παραπάνω καταχώρησα σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” άντλησα από γραφτό του Α.Δ. Παπαγιαννίδη που δημοσιεύθηκε στο “Διαβάζω” (Τεύχος 15, Δεκέμβριος 1978).

Κώστας Π. Παντελόγλου